ในสภาพอากาศที่มีน้ำค้างจัด จนถึงช่วงสาย อากาศค่อนข้างเย็น ชาวนาควรระวังการระบาดของโรค

โรคขอบใบแห้ง

สาเหตุ : เชื้อแบคทีเรีย

ลักษณะอาการ
ทำลายระยะกล้าถึงออกรวง อาการพบเป็นแผลช้ำที่ขอบใบ ต่อมาจุดช้ำนี้จะขยายกลายเป็นทางสีเหลืองยาวตามใบข้าว ใบที่เป็นโรค จะแห้งเร็วและสีเขียวจะจางลงกลายเป็นสีเทา ๆ ในกรณีที่ต้นข้าวมีความอ่อนแอต่อโรค ต้นข้าวจะเหี่ยวเฉาและแห้งตายทั้งต้น

การป้องกันกำจัด

• ไม่ควรใส่ปุ๋ยไนโตรเจนในปริมาณมาก
• สารเคมีป้องกันกำจัด ซิงค์ไทอะโซล, เสตร็พโตมัยซินซัลเฟต+เตทตะไซคลินไฮโดรคลอร์ไรด์

โรคไหม้ข้าว

สาเหตุ : เชื้อรา

ลักษณะอาการ
ทำลายระยะกล้าถึงออกรวง ใบเป็นจุดสีน้ำตาลคล้ายรูปตา หัวท้ายแหลมตรงกลางแผลมีจุดสีเทา กรณีที่โรคระบาดรุนแรงแผลขยายติดกัน กล้าข้าวจะแห้งฟุบตายทั้งกอ อาการคล้ายถูกไฟไหม้

• ระยะแตกกอ อาการของโรคพบได้ที่กาบใบ ข้อต่อใบและข้อต่อของลำต้น
• ระยะออกรวง มีแผลช้ำที่คอรวง เกิดเมล็ดลีบ ถ้าข้าวเริ่มโน้มรวงเกิดแผลช้ำที่คอรวงทำให้รวงหัก

การป้องกันกำจัด

• คลุกเมล็ดด้วยสารป้องกันเชื้อรา
• ไม่ควรปลูกข้าวแน่นเกินไป
• ไม่ควรใส่ปุ๋ยไนโตรเจนในปริมาณมาก
• สารเคมีป้องกันจำกัด ไตรไซคลาโซล, ไอโซโปรไธโอเลน, คาร์เบนดาซิม

โรคใบจุดสีน้ำตาล

สาเหตุ : เชื้อรา

ลักษณะอาการ
ทำลายระยะกล้าถึงออกรวง มีลักษณะจุดสีน้ำตาลคล้ายสนิม รูปกลมหรือรูปไข่ ที่ใบแผลมีสีเหลือง หากพบแผลที่เกิดบนเมล็ดข้าวเปลือก เรียก โรคเมล็ดด่าง ทำให้เมล็ดเสื่อมคุณภาพ เมื่อนำไปสีจะทำให้เมล็ดหักง่าย

การป้องกันกำจัด

• ปรับปรุงบำรุงดิน โดยการไถกลบฟาง
• เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ในดิน ด้วยการใช้ปุ๋ยพืชสด หรือปลูกพืชหมุนเวียนเพื่อลดความรุนแรงของโรค
• คลุกเมล็ดก่อนปลูกด้วยสารป้องกันกำจัดเชื้อรา
• สารเคมีป้องกันกำจัด คาร์เบนดาซิม, แมนโคเซบ, โพรพิโคนาโซล

เรียบเรียงโดย : กลุ่มอารักขาพืช สำนักงานเกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี

ธันวาคม ; 2567