หนอนหัวดำมะพร้าว
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Opisina arenosella Walker
ชื่อสามัญ : coconut black-headed caterpillar
ชื่อวงศ์ : (Lepidoptera : Oecophoridae)
หนอนหัวดำมะพร้าว เป็นแมลงศัตรูพืชที่เข้าทำลายต้นมะพร้าวทั้งก้าน ทางใบ จั่นมะพร้าวและอาจทำให้มะพร้าวตายได้ เกษตรกรควรเฝ้าระวังการระบาดของหนอนหัวดำมะพร้าวเป็นพิเศษในช่วงฤดูร้อน (กุมภาพันธ์-พฤษภาคม) เนื่องจากมีสภาพอากาศร้อน มีแดดจัด เหมาะสมต่อการแพร่ระบาด
รูปร่างลักษณะ
ตัวเต็มวัยเป็นผีเสื้อกลางคืน ขนาดลำตัววัดจากหัวถึงปลายท้องยาวประมาณ 1-1.2 เซนติเมตร ลำตัวแบนระยะตัวหนอนที่ฟักใหม่ ๆ จะมีหัวสีดำ ลำตัวสีเหลือง สีของส่วนหัวจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้มเมื่ออายุมากขึ้น ตัวหนอนมีสีน้ำตาลอ่อนและมีลายสีน้ำตาลเข้มพาดยาวตามลำตัว เมื่อโตเต็มที่จะมีลำตัวยาว 2-2.5 เซนติเมตร
พืชอาหาร
พืชอาหารของหนอนหัวดำมะพร้าว ได้แก่ มะพร้าว ตาลโตนด อินทผลัม หมาก ปาล์มน้ำมัน ปาล์มประดับต่าง ๆ เช่น หมากแดง หมากเขียว ปาล์มหางกระรอก ตาลฟ้า เป็นต้น
ลักษณะการเข้าทำลาย
หนอนหัวดำมะพร้าวระยะตัวหนอน เข้าทำลายใบมะพร้าว โดยแทะกินผิวใบบริเวณใต้ทางใบจากนั้นจะถักใยโดยใช้มูลที่ถ่ายออกมาผสมกับเส้นใยที่สร้างขึ้นนำมาสร้างเป็นอุโมงค์คลุมลำตัวยาวตามทางใบบริเวณใต้ทางใบตัวหนอนอาศัยอยู่ภายในอุโมงค์ที่สร้างขึ้นและแทะกินผิวใบ โดยทั่วไปหนอนหัวดำมะพร้าวชอบทำลายใบแก่จากด้านล่างขึ้นไป ใบที่ถูกหนอนหัวดำมะพร้าวทำลายจะมีลักษณะแห้งเป็นสีน้ำตาล หากการทำลายรุนแรงจะพบว่าต้นมะพร้าวถูกทำลายทั้งก้านทางใบ จั่นมะพร้าว ผลมะพร้าว และอาจทำให้มะพร้าวตายได้
วิธีการป้องกันกำจัด
1.การใช้เขตกรรมและวิธีกล
ตัดใบที่มีหนอนหัวดำมะพร้าว นำไปทำลายทันที ไม่ควรเคลื่อนย้ายต้นพันธุ์มะพร้าวมาจากแหล่งที่มีการระบาด
2.การใช้ชีววิธี
ศัตรูธรรมชาติที่สำคัญ ได้แก่ แตนเบียนโกนีโอซัส นีแฟนติดิส แตนเบียนบราคอน ฮีบีเตอร์ แตนเบียนดักแด้ Brachymeria sp. เชื้อราบิวเวอเรีย เชื้อแบคทีเรียบาซิลลัส ทูริงเจียนซิส เป็นต้น
ตัวอย่างการนำไปใช้
- พ่นชีวภัณฑ์ด้วยเชื้อแบคทีเรียบาซิลลัส ทูริงเจียนซิส อัตรา 100 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร ควรฉีดพ่นช่วงเย็น หลีกเลี่ยงแสงแดด (ต้องเป็นผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการขึ้นทะเบียนชีวภัณฑ์จากกรมวิชาการเกษตรแล้วเท่านั้น)
- ปล่อยแตนเบียนบราคอน อัตรา 200 ตัวต่อไร่ ปล่อยทุก 15 วัน ติดต่อกันอย่างน้อย 6 เดือน หรือปล่อยแตนเบียนโกนีโอซัสตามอัตราคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตร
3.การใช้สารเคมี
1.ต้นมะพร้าวต่ำกว่า 4 เมตร
- พ่นสารเคมีด้วยสารฟลูเบนไดเอไมด์ 20% WG อัตรา 5 กรัม
- คลอแรนทรานิลิโพร์ล 5.17% SC
- สปินโนแสด 12% SC อัตรา 20 มิลลิลิตร (สารนี้มีพิษสูงต่อผึ้งไม่ควรใช้ในสวนมะพร้าวที่มีการเลี้ยงผึ้ง)
- ลูเฟนนูรอน 5% EC อัตรา 20 มิลลิลิตร (สารนี้มีพิษสูงต่อกุ้งไม่ควรใช้บริเวณที่มีการเลี้ยงกุ้ง)
2.ต้นมะพร้าวต่ำกว่า 12 เมตร
- เจาะสารเข้าต้นด้วยสารอีมาเมกตินเบนโซเอต 1.92% EC อัตรา 5 มิลลิลิตรต่อต้น
3.ต้นมะพร้าวสูงกว่า 12 เมตร
- เจาะสารเข้าต้นด้วยสารอีมาเมกตินเบนโซเอต 1.92% EC อัตรา 10 มิลลิลิตรต่อต้น
ข้อมูล : กรมวิชาการเกษตร
เรียบเรียง : กลุ่มส่งเสริมการจัดการสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช กองส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ย กรมส่งเสริมการเกษตร
บรรณาธิการ & ออกแบบ : กลุ่มพัฒนาสื่อส่งเสริมการเกษตร สำนักพัฒนาการถ่ายทอดเทคโนโลยี กรมส่งเสริมการเกษตร
พฤศจิกายน ; 2568
ดาวน์โหลดไฟล์ PDF.