การปรับปรุงดินเค็มเพื่อการเกษตร
ดินเค็มคือดินที่มีเกลือที่ละลายได้ในสารละลายดินปริมาณมาก จนกระทบต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของพืช การสังเกตโดยดูจากคราบเกลือจะเห็นคราบเกลือเป็นหย่อม ๆ โดยเฉพาะในฤดูแล้ง พืชมักจะแสดงอาการใบไหม้ ลำต้นแคระแกร็น เพื่อจากพืชจะขาดน้ำ ความเป็นพิษจากธาตุโซเดียมและคลอไรด์ และเกิดความไม่สมดุลดของธาตุอาหาร ดินเค็ม มีค่าการนำไฟฟ้าของสารละลายที่สกัดจากดินที่อิ่มตัวด้วยน้ำมากกว่า 2 เดซิซีเมนส์ต่อเมตร ที่อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส
สาเหตุหลักของดินเค็ม
- น้ำทะเลรุกเข้าพื้นที่ : มักเกิดขึ้นในพื้นที่ใกล้ชายฝั่งทะเล
- การระเหยของน้ำใต้ดิน : เมื่อน้ำใต้ดินที่มีเกลือสูงระเหยขึ้นสู่ผิวดิน จะทิ้งคราบเกลือไว้
- น้ำท่วมขัง : การที่น้ำท่วมแล้วระเหยไปอย่างรวดเร็วก็เป็นสาเหตุหนึ่งเช่นกัน
วิธีปรับปรุงดินเค็มอย่างง่ายและได้ผล
การไถกลบและระบายน้ำ :
- ไถดินให้ลึก : เพื่อให้โครงสร้างดินโปร่งขึ้นและง่ายต่อการชะล้างเกลือ
- ทำคันดินและร่องระบายน้ำ : สร้างระบบระบายน้ำเพื่อชะล้างเกลือออกจากหน้าดินและระบายลงสู่แหล่งน้ำภายนอก นี่เป็นวิธีที่ง่ายและเห็นผลที่สุด
การใช้วัสดุปรับปรุงดิน :
- ใช้ปุ๋ยอินทรีย์ : พวกปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก หรือพืชตระกูลถั่วที่ไถกลบจะช่วยปรับปรุงโครงสร้างดินให้โปร่ง ลดการเคลื่อนที่ของเกลือ และเพิ่มความสามารถในการอุ้มน้ำ
- ใช้ยิปซัม : ยิปซัม (แคลเซียมซัลเฟต) เป็นแร่ธาตุที่ช่วยแลกเปลี่ยนประจุกับเกลือโซเดียม ทำให้เกลือหลุดออกจากอนุภาคดินได้ง่ายขึ้น และถูกชะล้างออกไปกับน้ำ
การเลือกพืชที่ทนเค็ม :
- ในช่วงเริ่มต้นของการปรับปรุงดิน ลองปลูกพืชที่ทนเค็มได้ดี เช่น มะพร้าว, ตาลโตนด, ข้าวพันธุ์ทนเค็ม เป็นต้น
ข้อมูลจาก : กรมพัฒนาที่ดิน
เรียบเรียง : สำนักงานเกษตรอำเภอวังสมบูณ์ จังหวัดสระแก้ว
